Mortgage nedir? Mortgage (Tutsat) sistemi, herhangi bir taşınmaz malın sahibi olan kişi ya da kurumdan belli şartlar ve koşullar çerçevesinde, bankalar aracılığıyla başka kişi ya da kuruma geçmesi işlemidir.
Bankalar veya finans kuruluşları kira öder gibi konut sahibi olmak isteyenlere satın alınacak evin ipotek edilmesi karşılığında 15-20 yıl gibi uzun vadeli konut kredileri kullandırır. Mortgage ile aldığınız eve hemen yerleşebilirsiniz ve kira ödemekten kurtulursunuz. Ama yükümlülüklerinizi tamamlayıncaya kadar o ev sizin değildir. Mortgage değerli bir evraktır; dolayısıyla borcunuzu ödememe durumunda banka, ipotekli konutu satışa çıkarıp kalan borcu tahsil etme hakkına sahiptir. Tüm kredi borcu tamamlandığı zaman ise ipotek kalkar, o ev artık mortgage kullananın olur.
Mortgage alırken nelere dikkat etmelisiniz?
En önemli detay ayırabileceğiniz bütçe miktarı. Mortgage ile bir ev alırken evin değerinin %25’ini peşin ödeme mecburiyeti vardır; kalan %75 için banka size kredi kullandıracaktır. Bu durumda aylık ödenecek taksit tutarını belirlerken hatırlamanız gereken nokta, işten ayrılma ve taksidi ödeyememe durumunda kalırsanız, 2 ödeme gecikmesi sonunda bankanın evi hemen satışa çıkaracağıdır. Bu durumu göz önünde bulunarak, herhangi bir sıkıntılı durumda ödeyebileceğiniz kadar miktarda borç yükü altına giriniz.
Mortgage sisteminin konut kredisinden farkı nedir?
Y Mortgage sisteminin faiz oranları daha yüksektir.
Y Mortgage sisteminde iki türlü faiz oranı vardır; sabit ve değişken. Sabit faiz oranını tercih ederseniz ödemeleriniz bitene kadar ülkenin ve ekonominin durumu ne olursa olsun o sabit faiz oranı üzerinden taksit ödenir. Değişken oran seçildiği zaman Türkiye’deki enflasyonun ve banka faizlerinin iniş ve çıkışlarına göre taksit miktarları yükselip azalabilir. Genelde sabit oranın tercih edilmesi faydalıdır; çünkü Türkiye şartlarında enflasyon ve faizler çeşitli sebeplerden büyük farklılıklar gösterebiliyor.
Y Konut kredisi kullanıldığı zaman bir taksit süresi içerisinde iki kere taksitin ödemesi aksatıldığında yürürlükte olan tüketici yasasına göre bir yıl telafi süreniz vardır. Fakat mortgage da banka, ödemelerinizi iki ay aksattığınız takdirde hemen verdiğiniz peşinatı ve o güne kadar yaptığınız taksit ödemelerini size geri iade ederek mülkünüzü açık arttırma ile başka kişilere satma hakkına sahiptir.
Mortgage ile alınan konut borcu bitmeden satılabilir mi?
Mortgage sistemi ile ev almış olan kişiler, ödeme ile ilgili bir sorun yaşadıkları takdirde gayrimenkullerine müşteri bulabilir ve satabilirler. Fakat bunu ilk önce banka ile görüşmek mecburiyetindedirler. Çünkü Mortgage sisteminde gayrimenkulün asıl sahibi son taksit ödenene kadar bankadır. Bu durumda eğer eviniz almak isteyen müşterinin elinde nakit parası varsa bankaya gidilip sizin kalan borçlarınız kapatılarak satış işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Eğer alıcı da mortgage sistemi ile almak istiyorsa yine birlikte bankaya gidip bankanın onayladığı şartlarda devir teslim işlemini gerçekleştirebilirsiniz.